Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Meclis ve İstihbarat dışındaki tüm kurumların arşivleri artık merkezi olarak yönetiliyor. Bundan sonra devlet evraklarımızı ecdadımızın hassasiyetinde koruyacak ve değerlendireceğiz.” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi’nde düzenlenen Arşivlerimizin Gelişimi, Vizyonu ve Tarih Araştırmalarına Katkısı Sempozyumu’nda konuştu.
Sempozyumun kurumlar ve Türkiye için iyi olmasını dileyen Erdoğan, arşivciliğin ve tarih araştırmalarının gelişmesine katkıda bulunan herkesi şükranla andığını söyledi. Erdoğan, geçmişten bugüne ve geleceğe kurulan köprüler olarak gördüğü arşivlerin korunması, tasnifi, kıymetlendirilmesi sürecinde misyon alanlara teşekkür etti.
Yeni idare sisteminde Devlet Arşivleri Başkanlığının direkt Cumhurbaşkanlığına bağlandığını anımsatan Erdoğan, bu durumun kamunun doküman yönetimiyle arşiv birikimine verdikleri kıymetin bir işareti olduğunu lisana getirdi.
Arşivi “milletin ve devletin hafızası” olarak tanımlayan Erdoğan, “Hafızası olmayan milletler nereden geldiklerini, bugün nerede durduklarını ve nereye gideceklerini bilemezler. Güçlü bir arşiv geleneği tıpkı vakitte güçlü bir devlet geçmişinin sözüdür. Biz her fırsatta 2 bin 200 yılı aşkın devlet geleneğine, coğrafyamızda da bin yıllık geçmişe sahip olduğumuzu ısrarla söylüyoruz. İşte bu devlet geleneğimizin ve yaşadığımız topraklardaki geçmişimizin en büyük desteği tarih çalışmalarıyla güçlü arşiv birikimimizdir. Hep yanarım, Süleymaniye’deki o kütüphanelerimizin haline, oradaki arşivlerin haline. Oralar neydi ve işte bizi Kağıthane’deki bu yeni yerin, bu güçlü yerin yapımına da bilhassa o itmiştir.” diye konuştu.
Osmanlı’nın dünyada en güzel kayıt tutan ve bunu koruma eden devletlerin başında geldiğine vurgu yapan Erdoğan, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Başkentteki merkezi idarenin tüm kayıtları esasen muntazaman tutulmuştur. Bunun yanında devletin her köşesindeki her bir hanenin ne kadar toprağı, hayvanı bulunduğundan mahkeme kayıtlarına kadar tüm dokümanlar titiz bir şekilde tutulmuş ve arşivlenmiştir. Bugüne kadar Osmanlı arşivlerinde yürütülen çalışmalarla 31 milyon doküman ve 275 bin defter tasnif edilmiştir. Cumhuriyet arşivinde bulunan 40 milyon dokümanın dörtte biri ile 117 bin defterin dörtte üçü tasnif edilmiş durumdadır. Cumhuriyet devrinde bilhassa de birinci yıllarda maalesef bu hazinenin değeri bilinememiş, değerli bir kısmı heba edilmiştir. Başbakanlığımız periyodunda hayata geçirdiğimiz dijitalleşme projeleriyle devlet belgelerinin değerli kısmının bilgisayar ortamında teminat altına alınabilmesini sağladık. Osmanlı arşivindeki 33,5 milyon doküman ve 8 milyon defter imgesi, Cumhuriyet arşivinde ise 19 milyon evrak ve 2 milyon defter imajı dijitalleşmiştir. Tıpkı biçimde evrakların onarımı konusunda da çok kıymetli adımlar atılmıştır.”
“BAŞLI BAŞINA UZMANLIK HALİNE GELDİ”
Bu bahsin başlı başına bir uzmanlık haline geldiğini söz eden Erdoğan, “İnşallah artık Rami Kışlası’nı da biliyorsunuz biz İstanbul’da hem kütüphane, kütüphaneyle birlikte yanında da bu çeşit çalışmaların yapılabileceği gerek sınır gerekse bu çeşit onarım çalışmalarının yapılacağı üniteleri de orada ayrıca kuracağız. Şu anda inşaat hızla devam ediyor. Malum Ankara’da 5 milyon ciltlik bir kütüphanemiz bitmek üzere ve bu kütüphanemiz 24 saat hizmet verecek. İstanbul’da da 6 milyon ciltlik bir kütüphane ile Rami Kışlası’nı kütüphane haline getirip Türkiye’nin en büyüğü haline getireceğiz.”
Mevcut arşivin korunması yanında devlet evraklarının nasıl koruma ve tasnif edileceği konusunda da önemli kahırlar yaşandığını, Devlet Arşivleri Başkanlığını Cumhurbaşkanlığına bağlayarak bu alandaki tüm belirsizlikleri ortadan kaldırdıklarını lisana getiren Erdoğan, arşivciliğin önünde artık yeni dönem açtıklarını tabir etti.
Meclis ve istihbarat dışındaki tüm kurumların arşivlerinin artık merkezi olarak yönetildiğini belirten Erdoğan, “İnşallah bundan sonra devlet belgelerimizi ecdadımızın hassasiyetinde koruyacak ve değerlendireceğiz.” dedi.
Cumhuriyet kurulduktan sonra tek parti periyodunda milletin geçmişiyle bağlarının kopartılmasına yönelik olağanüstü yanlış bir siyaset izlendiğini söz eden Erdoğan, “Osmanlı’yı reddeden, Selçuklu’yu görmezden gelen, İslam medeniyetine tümden düşman kesilen, Türk tarihini daracık bir kovuğa hapsetmek isteyen kısır bir anlayış türetilmiştir. Yeni jenerasyonların başında güya milletimizin tarihi 1919’da başlıyor, daha öncesi bize ilişkin değil üzere bir yaklaşım nakşedilmeye çalışılmıştır. Evlatlarımız kendilerine okul kitaplarında anlatılan tarih ile babalarından, dedelerinden, etraflarındaki arif ve alim büyüklerinden tevarüs ettikleri bilgiler ortasında şaşırıp kalmışlardır.” diye konuştu.
Milletin engin irfanıyla bu dayatmayı reddettiğini ve tarihine sahip çıktığını, buna karşın yaşanan süreçte ortaya çıkan tahribatı küçümsemenin de mümkün olmadığını lisana getiren Erdoğan, şunları kaydetti:
“Halbuki yalnızca toplantımızın konusu olan arşivcilik açısından baktığımızda dahi karşımızda eşsiz bir hazine durduğunu görüyoruz. Özellikle Osmanlı arşivi o denli bir hazine ki yalnızca ülkemizin değil birebir vakitte 40’dan fazla devletin geçmişini içinde barındırıyor. Bir diğer sözle Türkiye, arşivlerinde kendisiyle birlikte dev bir coğrafyanın hafızasını saklıyor. Bugün bölgemizdeki pek çok memleketler arası sorunun tahlilinin Osmanlı arşivlerinde aranması boşuna değildir.
Bölgemizdeki kimi ülkeler ve örgütler hem haydutlukla, zorla, baskıyla, hileyle demografiyi değiştiriyor hem de buna türel kılıflar uydurmaya çalışıyor. Bunlara diyoruz ki bizim arşivlerimizdeki kayıtlar bu bölgelerin gerçek sahiplerini tüm açıklığıyla ortaya koymaktadır. Coğrafyada adalet tekrar tesis edildiğinde elimizdeki arşiv evraklarının yardımıyla inşallah hak yerini bulacaktır.
Tabii bunun için arşiv araştırmacılığına özel kıymet vermemiz gerekiyor. Osmanlı arşivlerinde çalışmak için öncelikle mali kayıtlarda kullanılan siyakat yazısı ve sayıları bilmek kaidedir. Bunun yanında Budin’den Yemen’e kadar uzanan geniş coğrafyadaki mahalli sözlere, yer isimlerine, kavramlara hakim olunmalıdır. Babıali evrak odasının muhaberat ve numaralama sistemini bilmeden arşiv evraklarının içinden çıkmak mümkün değildir. Osmanlı Türkçesinin başlangıç seviyesinden arşiv uzmanlığına kadar her seviyede öğrenilmesini işte bunun için teşvik ediyoruz.”
“ELİMİZDE BUNUN DA DOKÜMANLARI VAR”
Ortaöğretimden başlayarak, Osmanlı Türkçesini yaygınlaştırmanın, tarihle bağı güçlendirmenin yanında kültürel zenginlik bakımından da çok büyük fayda sağlayacağını belirten Erdoğan, “Osmanlı Türkçesine savaş açanların hedefi bugünkü alfabemizi ve Türkçemizi savunmak asla değildir. Aksine asıl gaye, milletimizin mazisiyle olan bağlarını tümden kesmektir. Yalnızca Osmanlı değil Cumhuriyet tarihini hakkıyla çalışmak için de Osmanlı Türkçesini bilmek elzemdir, gereklidir. Zira Gazi Mustafa Kemal’den İsmet İnönü’ye, Celal Bayar’dan Kenan Evren’e kadar Cumhuriyet periyodu devlet adamlarının kıymetli bir kısmı de notlarını Osmanlı Türkçesi ile tutmuştur. Elimizde bunun da dokümanları var.” diye konuştu.
Arşiv araştırmacılığının yeni jenerasyonlarda istek bulması için bu hususta gereken adımları atmak gerektiğine dikkati çeken Erdoğan, “Bir insanın şah damarı kesildiğinde durumu neyse, arşivleri olmayan bir devlet de tıpkı durumdadır. Şayet ömrünü arşivlerde çalışarak geçiren bilim insanlarımız, araştırmacılarımız, uzmanlarımız olmasaydı, bugün pek çok hususta ne söyleyeceğimizi ne yapacağımızı bilmez durumda kalırdık.” sözlerini kullandı.
“GELECEĞİMİZE BIRAKACAĞIMIZ EN BÜYÜK MİRAS OLACAKTIR”
Arşiv araştırmacılığını hakettiği yere getirmek ve itibarlı bir uğraş haline dönüştürmek için her türlü dayanağı vermeye hazır olduklarını vurgulayan Erdoğan, şöyle devam etti:
“Osmanlı arşivlerinin tamamının bir an evvel tasnifi ve dijitalleştirilmesi geleceğimize bırakacağımız en büyük miras olacaktır. Açık konuşmak gerekirse, elimizdeki arşiv hazinesine bir öteki ülke sahip olsaydı, inanın tüm dünya bizim arşivlerimizi konuşuyor olurdu. Bu türlü bir durumda herhalde arşivlerimiz üzerine onlarca roman yazıldığını, sinema çekildiğini, dizilere bahis olduğunu görürdük. TRT’de yayınlanan Diriliş Ertuğrul dizisinin tek başına Osmanlı tarihine olan ilgiyi nasıl artırdığını herhalde sizler de en az benim kadar biliyorsunuz. Dünyanın neresine gidersem, gittiğim yerlerde bana Diriliş’ten bahsediyorlar. O ülkelerde bunu izlediklerini anlatıyorlar. Bu örnek bize, önümüzdeki periyotta tarihimizle ve münhasıran arşivlerimizle ilgili emsal çalışmalara tartı vermemiz gerektiğine işaret ediyor. Siz bedelli hocalarımdan ve arşiv araştırmacılarımızdan bu hususta daha fazla çaba ortaya koymanızı, yol gösterici olmanızı bilhassa rica ediyorum.
Arşivlerimiz sayesinde tüm dünyaya göğsümüzü gererek, gerçekleri haykırdığımız tartışmalardan biri de hatta en değerlisi de Ermeni sıkıntısıdır. Ermeni sorunu ve terörle çaba üzerinden Türkiye’ye insan hakları ve demokrasi dersi vermeye kalkışanlara baktığımızda hepsinin de kanlı bir geçmişe sahip olduğunu görüyoruz. Buna karşılık her fırsatta iftira attıkları bizim ecdadımız ise kalpleri, gönülleri fethederek, hakimiyet alanını genişletmiştir.”
“SORUMLUSU BUGÜN İNSAN HAKLARI MASKESİ TAKANLARDIR”
Erdoğan, Batı dünyasının bugün dünyanın hakim gücü haline gelmesinin, değerlerinin büyüklüğü veyahut fikirlerinin harikalığı ile gerçekleşmediğine dikkati çekerek, bu hakimiyetin gerisinde batı toplumlarının kendi çıkarlarını, her türlü bedelin üstünde tutarak, beşere ve tabiata karşı yürüttüğü acımasız bir savaş olduğunu lisana getirdi.
“Son asırlarda insanların yaşadığı büyük kıyımların ve acıların sorumlusu yahut kışkırtıcısı bugün insan hakları ve özgürlükler havarisi maskesi takanlardır.” diyen Erdoğan, bu vahşetlerin, katliamların, soykırımların ve işkencelerin hiçbirisinde Türkiye’nin dahlinin bulunmadığı üzere birçok sefer Türkiye’nin bunun mağduru olduğunu söyledi.
“ZULÜM VE KATLİAMLARIN SORUMLUSU DA MÜSLÜMANLAR DEĞİLDİR”
Haçlı seferlerinde 4 milyon insanın vefatının sorumlusunun ne Türkler ne de Müslümanlar olduğunu aktaran Erdoğan, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Sömürgecilik yoluyla ekonomik refah tesis etmek için dünyanın dört bir yanında 50 milyon insanın vahşice katledilmesinin sorumlusu da Türkler yahut Müslümanlar değildir. Amerika kıtasındaki kadim medeniyetlerin ve halkların yok edilmesinin altında bizim ecdadımızın imzası yoktur. Yaklaşık 70 milyon insanın ölümüyle tarihin en büyük kıyımlarının yaşandığı Birinci ve İkinci Dünya savaşlarını kimlerin çıkarttığı da muhakkaktır. Soykırımdan kelam edenler, daha 80 yıl önce Avrupa’da başlattıkları Yahudi avını, toplama kamplarını herhalde hafızalarından silmiş durumdalar. Milyonlarca Kırım Tatarını ve Ahıska Türkünü bir gecede trenlere doldurup, vefata gönderenleri biz unutmadık ve unutmayacağız.
Masumların, Libya ve Cezayir çöllerinde yankılanan feryatlarını bugün bile duyuyor, yüreğimizde hissediyoruz. Oralardaki zulüm ve katliamların sorumlusu da Müslümanlar değildir. Daha 25 sene evvel Ruanda’da 800 bin insanı o soykırımda kimlerin öldürdüğü aşikardır ve failleri Fransızlardır. Kalkıp bize ders veriyor Fransızlar… Ne dersi veriyorsun? Cezayir’de yüz binlerce insanı katleden, soykırıma uğratan yeniden Fransızlardır. Bunlar, çok açık net arşiv belgeleriyle elimizde, bunları biliyoruz. Ancak bunlar yaptıkları dezenformasyonla tüm dünyayı aldatmanın daima çabası içinde oldular. Bir seferinde kendisine de söyledim, şu andaki devlet liderine… Daha dedim bu işlerde yenisin, Cezayir’de, Ruanda’da yaptığınız katliamları çok yeterli biliyoruz. Afrika’da helikopterlerle inip, oradaki elmasları, altınları toplamak için nasıl katliamlar yaptığınızı bir çok âlâ biliyoruz. Fakat insanlığa o denli bir dezenformasyon yapıyorlar ki, insanlık bunları zannediyorlar ki bunlar güzel beşerler, güzel insanlar. Kimi aldatıyorsunuz.”
“TÜM DÜNYAYA ANLATACAĞIZ”
Derslerini çok güzel çalışacaklarını belirten Erdoğan, “En kıymetli belgeler arşivlerimiz ve bunları da evvel milletimizden başlayacağız, kendi çocuklarımız, gençliğimizden başlayacağız ve ondan sonra da tüm dünyaya anlatacağız.” dedi.
Bosna Hersek’te, Karabağ’da ve Arakan’da milyonlarca pak insanı vahşice katledenlere kimlerin seyirci kaldığını ve kimlerin örtülü dayanak verdiğinin bilindiğini tabir eden Erdoğan, “Millet olarak yaşadığımız acıların listesini çıkartmaya kalksak herhalde kimsenin başını kaldıracak yüzü kalmaz. Sadece 1912’den 1919’a kadar Balkanlar’da 2 milyon, Doğu ve Güneydoğu’da da 2 milyona yakın kardeşimiz sadece Türk ve Müslüman oldukları için katledilmişlerdir.” diye konuştu.
“MAZLUMLARIN YANINDA YER ALMAYI SÜRDÜRÜYORUZ”
Bugün Irak’ta, Suriye’de ve Afrika’nın çeşitli yerlerinde ölen milyonlarca sivilin gerçek katilinin kimler olduğunu söylemeye gerek olmadığına işaret eden Recep Tayyip Erdoğan, “Bir kere daha altını çizerek tabir ediyorum; katliamların, soykırımları, azapların ve insanlık dışı muamelelerin tamamının da altını kazıdığınızda karşımıza soykırım, demokrasi ve özgürlük diye yaygara koparanları göreceksiniz. Ecdadımız üzere biz de Türkiye olarak bugün dünyada daima mazlumların yanında yer almayı sürdürüyoruz. Nerede bir mazlumun ahı duyulursa bunun yarasını sarmak, akan gözyaşlarını silmek bizim ahlakımızın gereğidir.” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, kelamlarını şöyle tamamladı:
Bu tarihi gerçeklere karşın Türkiye’yi Ermeni sıkıntısı üzerinden köşeye sıkıştırmak isteyenlerin yüzlerine her fırsatta kanlı geçmişlerini çarpmak mecburiyetinde olduklarının altını çizen Cumhurbaşkanı Erdoğan, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Doğu Anadolu Bölgemizdeki Müslüman ahaliyi bayan, çocuk, ihtiyar demeden katleden Ermeni çetelerini ve onlara dayanak verenlerin tehciri bu türlü bir dönemde yapılabilecek en makul davranıştır. Tehcir diğer bir şey katliam diğer bir şey kimi aldatıyorsunuz. Buradan yeniden haykırıyorum, ekranları başında izleyenler ve tüm dünya şunu bilmeli: Biz arşivleri sonuna kadar açtık.
Ermeniler, varsa arşiviniz siz de açın. Tüm dünya, üçüncü ülkeler varsa arşivlerinizi açın, getirin. Bütün arşiv incelemelerinde yetkili olanları çalıştıralım. Ortaya çıkan tablolardan sonra politikler olarak biz konuşalım, siyasetçinin işi arşivler noktasında bunları incelemek değildir, anlamazlarda zaten. Maksadı hakikati bulmak olan herkese arşivlerimizin kapıları sonuna kadar açıktır. Bizim saklımız yok, her şey açık ve net.
Bugüne kadar Ermeni sorununu kaşıyan hiçbir küme ve devlet, iddialarını arşiv dokümanları ile ispat edememiştir. Fransa başta olmak kelamda Ermeni soykırım tezleriyle ortalığı bulandıranların hiçbirinin de hakikat diye bir kaygısı olmadığını aslında biliyoruz, tüm dünyanın da bilmesini istiyoruz.”
NOTLAR
Devlet Arşivleri Başkanlığı tanıtım sineması gösterildiği programda Devlet Arşivleri Lideri Prof. Dr. Uğur Ünal, Türk Tarih Kurumu Lideri Prof. Dr. Refik Turan da birer konuşma yaptı.
Konuşmaların akabinde Uğur Ünal ile Atatürk Kültür ve Tarih Yüksek Kurumu Lideri Prof. Dr. Muhammet Hekimoğlu, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a ikram takdim etti.
Prof. Dr. Hekimoğlu, temel konusunu toplumsal barışı korumak için Hazreti Ömer’in unsurlarını belirlediği asılların Osmanlı tarafından uygulamalarını anlatan fermanların oluşturduğu “Kudüs’te Hristiyan Mezhep ve Milletlerin İdaresi” isimli kitap ikram etti.
Prof. Dr. Ünal da armağan olarak Ortaköy Ermeni Okulu çocuklarının Sultan 2. Abdülhamit’e okudukları övgü şiirini sundu.
Erdoğan, bunun çok manalı bir armağan olduğunu belirterek, Ünal’dan kısa bir özetini yapmasını istedi.
Ünal, “Özellikle 2. Abdülhamit’in hırkayı saadet ziyareti sırasında Ortaköy Ermeni Mektebi talebeleri, kız ve erkek öğrenciler, Sultan’ın karşısına çıkıyorlar, alkışlarla ona bir şiir yazıyorlar ve bu şiiri takdim ediyorlar. Sayın Cumhurbaşkanımıza arşivimizde olan bu şiiri takdim ettik.” sözlerini kullandı.
