Ziraat Bankası’nın başı çekmesiyle birtakım kamu bankaları mart ayının birinci haftasından itibaren aylık konut kredisi faiz oranlarını yüzde 1,60’lardan yüzde 1,28’e çekmişti.
Söz konusu oranın 120 ay vadelerde de uygulanması kesimde hem üretici hem de tüketici açısından memnuniyetle karşılanmış, bölüm temsilcileri bunun tesirini çabucak hissetmeye başladıklarını söylemişti.
Kredi oranlarındaki düşüşün olumlu tesiri Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan mart ayına ait konut satış istatistiklerinde görüldü.
Buna nazaran, martta Türkiye genelinde 105 bin 46 konut el değiştirirken, bunun yüzde 21,7’sine denk gelen 22 bin 762 adedi ipotekli olarak satıldı. Ocakta yüzde 9, şubatta yüzde 11,3 olan toplam satış içerisinde ipotekli konutların hissesi martta yüzde 21,7’ye yükselmiş oldu.
Öte yandan, toplam satış içerisinde ipotekli konutların hissesi Temmuz 2018’den beri ortadan geçen 7 aydan sonra birinci sefer yüzde 20’nin üzerine çıktı. Geçen yıl ortalamasının yüzde 20 olduğu düşünüldüğünde, martta 2018 ortalamasının da üzerine çıkılmış oldu.
İpotekli konut satışlarının toplam içerisindeki hissesi temmuzda yüzde 24,5 iken, ağustosta yüzde 12,1, eylülde yüzde 8,9, ekimde yüzde 5,5, kasımda yüzde 5,9, aralıkta yüzde 5,2 olarak gerçekleşmişti.
Yüzde 330’a yaklaşan artış
Martta ipotekli olarak satılan konut adedi 22 bin 762 oldu. Şubatta 8 bin 890, ocakta 6 bin 537, aralıkta 7 bin 148, kasımda 5 bin 324, ekimde 8 bin 65, eylülde 11 bin 330, ağustosta 12 bin 743 adet konut ipotekli olarak satılmıştı.
İpotekli konutlar satış adedi açısından incelendiğinde martta, evvelki 7 aya nazaran önemli artış görüldü. Martta satışı gerçekleştirilen ipotekli konut sayısı şubata nazaran yüzde 156, ocak ayına nazaran yüzde 248 artış gösterdi.
Söz konusu oran, aralıkta yüzde 218, kasımda yüzde 328, ekimde yüzde 182, eylülde yüzde 101, ağustosta yüzde 79 formunda gerçekleşti.
Yıllara nazaran bakıldığında 2013’te yüzde 40’lara kadar çıkan ipotekli satışların hissesi, 2014’te yüzde 33, 2015, 2016 ve 2017’de yüzde 34, 2018’de ise yüzde 20 geriledi.
“Konuta talebin önemli olduğunu gösteriyor”
Era Gayrimenkul Genel Müdürü Can Özatay, AA muhabirine hususa ait yaptığı açıklamada, ipotekli konut satış adedinin martta evvelki aya nazaran yüzde 256 arttığını belirterek, sayının ise 23 bine yaklaştığını söyledi.
Ağustos 2018’den bu yana banka kredisiyle aylık en fazla 12 bin 700 adet konut satışı yapılabildiğini anımsatan Özatay, kamu bankalarının martta konut kredi faiz oranını yüzde 1,28’e çekmesiyle bu sayının 22 bin 700’ü aştığını bildirdi.
Özatay, “Aslında bu durum konuta önemli talep olduğunu, kıymetli kısmının beklediğini ortaya koyuyor. Hakikat konut gerçek fiyatla buluştuğunda satış kaçınılmaz. Bankaların bu manada adımları kesim ismine hayati ehemmiyet taşıyor.” dedi.
Nevita International İdare Şurası Lideri Faruk Akbal, martta ipotekli satış datalarının çok yeterli geldiğini belirterek, faiz oranlarının düşmesinin satışlara anında tesir yaptığını söyledi.
Bu durumun düşük faizin ne kadar değerli olduğunu gösterdiğini lisana getiren Akbal, “Düşük faiz alıcıyı çabucak harekete geçiriyor. Şu anda Türkiye’de kiracı milyonlarca aile var. Bunların değerli bir kısmı da peşinatı olmadığı için faizlerin düşmesini bekliyor. Faizler her ne kadar düşmüş olsa da istediğimiz noktalarda değil. Sayıların daha da düşmesi üretici açısından da tüketici açısından da çok değerli olacaktır.” diye konuştu.
Akbal, martta yabancıya satış datalarının de çok yeterli geldiğini, birinci çeyrekte 10 bin adede ulaşıldığını kaydederek, “Sadece 2 yıl evvel yabancıya yıllık konut satış adedi 22 bindi. Bunun neredeyse yarısına artık bir çeyrekte ulaşıyoruz. Bu yıl yabancıya konut satış adedinin 50 binin üzerinde olacağını, ülkemize kazandırılacak nakdi kıymetin de 7,5 milyar doları aşacağını öngörüyoruz.” dedi.
“Önceki 7 aylık ortalamanın yüzde 165 üzerinde”
Nef İcra Şurası Üyesi Selçuk Çelik, Türkiye’de ipotekli konut satış adedinin marttan evvelki 7 ayda ortalama 8 bin 576 olarak gerçekleştiğini belirterek, martta ortalamaya nazaran yüzde 165 artış olduğunu söyledi.
Bu artışta kamu bankalarında konut kredi faiz oranını yüzde 1,49’dan yüzde 1,28’e çekmesinin tesiri olduğunu lisana getiren Çelik, şu bilgileri verdi:
“Nitekim faizin bu oranlardan düşmesi 400 bin liralık bir konutun banka kredili toplam maliyetinde yaklaşık 100 bin lira, aylık taksit fiyatında ise yaklaşık 635 lira ucuzlama sağlandı. Bunun devamının gelmesi ve konut kredi faizlerinin ruhsal hudut olan yüzde 1’in altına inmesi dal için çok kıymetli. 2017’de ortalama yüzde 0,98 düzeyinde olan konut kredi faiz oranı, 2018’de yüzde 1,48 olduğu için ipotekli konut satışı yaklaşık 200 bin azalarak, 473 binden 276 bine gerilemişti. Yarım puanlık bir değişim ipotekli konut satışlarında 200 bin adet mesken satışını etkiliyor.”
Çelik, faiz oranlarındaki tüketici lehine güzelleşmenin yalnızca piyasayı değil bankacılık dalını de canlandıracağını kaydederek, faizlerdeki düşüşün devamının gelmesinin hem konut satışları hem de istihdam için çok değerli olduğunu kelamlarına ekledi.